Киім киіну дәстүрі мен шариғат тәлімі

Бұл тарауда автор киім кию мәдениетін жай эстетика немесе тұрмыстық қажеттілік емес, рухани тәртіп, шариғат талабы және ұлттық өзіндік сана ретінде талдайды. Киім – адам мен қоғамның, адамның өз болмысы мен Жаратушымен арадағы ішкі келісімнің көрінісі.

Автор былай дейді:

«Киім – тәнді жасыру емес, ниетті ашу. Адам қандай ішкі ниетпен өмір сүрсе, соған сай киінеді».

Исламда киім киюдің негізгі қағидалары: ұятты жерді жабу (аурат), сәнқойлықтан сақтану, қарапайымдылық, жыныс айырмашылығын сақтау, тәкәппарлыққа жол бермеу. Автор бұл талаптарды жазалаушы емес, қорғаушы тәртіп ретінде ұсынады.

Қазақ дәстүрінде де киім – тек жабын емес, рөл, мәртебе, ниет, жас ерекшелігі мен тектіліктің белгісі болған.

Мысалдар:

«Ақ жаулық – ана болмысының символы. Жас келінге жібек орамал тағу – ұрпаққа жауапкершілік жүктеу».
 «Ер адам иықты, ауыр шапан кисе – ол тек дене емес, рухани жүк көтеріп тұрғанын білдірген».

Автор қазіргі киіну мәдениетінің жыныс араласуына, ашықтықтың сәнге айналуына алаңдайды. Мұның себебін – мәдени бағытсыздық пен рухани бақылаудың әлсіреуінен көреді.

Тарау келесі бағыттарды қамтиды:
 – Киімнің шариғаттағы мәні мен тәртібі
 – Қазақтың дәстүрлі киіміндегі рәміздік мазмұн
 – Ұят, қарапайымдылық, шынайы сұлулық ұғымдары
 – Киіну мен тектілік арасындағы байланыс
 – Мәдени шаблондардың киімге әсері

🔍 Негізгі идеялар мен ерекшеліктер:

  • Киім – рухани айна, ішкі ахлақтың сыртқы көрінісі
  • Киім тәртібі – өзіңді қорғау, шектен сақтау амалы
  • Қазақ киімі – болмыстың, мәртебенің, рухтың рәмізі
  • Шариғат киімге шектеу емес, сапа мен тәртіп жүктейді
  • Киім – сенім мен мәдениеттің түйіскен тұсы

Похожие статьи

Бұл тарауда автор атеизм құбылысын қарапайым "сенбейтіндер" тобы емес, рухани байланыстан ажыраған сана ахуалы ретінде қарастырады. Атеизм – тек Алланы мойындамау емес, тылсыммен байланыс үзілген сана күйі, ал оның тамыры – жаралы сенім, тарихи күйзеліс, таным дағдарысы.Автордың негізгі ойы:«Атеист...

Бұл тарауда автор шариғаттағы амал категорияларын – парыз, уәжіп, сүннет, мустәһап, мұбах, харам, макрух, мәфсад ұғымдарын тек құқықтық бөлініс ретінде емес, рухани бағдар жүйесі ретінде қарастырады. Мұндағы мақсат – дінді заңдар жиынтығы емес, тазалыққа, үйлесімге, тәртіпке бағытталған өмір салты р...

Бұл тарауда автор өтірік айту мен өтірік ант беру әрекеттерін тек моральдық кемшілік ретінде емес, сенімге жасалған тікелей шабуыл, жүрек құрылымының бұзылуы деп бағалайды. Өтірік – адамның өз болмысынан алыстауының, ал ант – Алланы куә етіп, жалған айтуының екі есе жауапкершілік жүктейтін көрінісі....

Бұл тарауда автор жақсылық пен жамандықтың тағдырмен байланысын, яғни барша оқиғаның Алланың қалауымен болатынына сену ұстанымын түсіндіреді. Бұл – исламдағы алты иман шарттарының бірі, бірақ оның мағынасы көпшілікке үстірт қабылданады. Автор бұл ұғымды жауапкершіліктен жалтару емес, керісінше рухан...