Имандылық шарттары

Бұл тарауда автор имандылықты жай «сенім» немесе «дінге берілгендік» деп түсінумен шектелмей, оны адамның сана жүйесіндегі, жүрек құрылымындағы, іс-амал мен ниеттегі тұтас тәртіп ретінде сипаттайды. Имандылық – көрініс емес, ішкі үйлесім, адамның Алламен, қоғаммен және өз болмысымен арадағы рухани тепе-теңдігі.

Автор иманның белгілі алты шартын (Аллаға, періштелерге, кітаптарға, пайғамбарларға, ақырет күніне және тағдырға сену) еске сала отырып, әрқайсысының күнделікті өмірмен байланысын ашып береді.

Мысалы:

«Аллаға сену – бар деп айту емес, әр істен Оның сипаттарын көру. Әділетті болу – Құдірет сипатынан; кешірімді болу – Рахым сипатынан».

Тағы бір мысал – тағдырға сену туралы:

«Тағдыр – жіп, бірақ оны қалай иіру – адамның ниетіне байланысты. Сенім – еркіндікті жоққа шығармайды, керісінше, жауапкершілік береді».

Тарау барысында автор иман мен ислам, иман мен амал, иман мен ахлақ (этика) арасындағы байланыстарды дәстүрлі сопылық ойлармен үйлестіре түсіндіреді. Иман – тек сенім жүйесі емес, жүрекпен өлшенетін сапа.

Автор қазақтың «иманды адам» ұғымына да тоқталады. Бұл сөз тек дін ұстанатын адамды білдірмейді, керісінше:

«Иманды – ұятты, сабырлы, мейірімді, әділетті адам. Құдайдан қорықса – адамнан ұялғаны».

🔍 Негізгі идеялар мен ерекшеліктер:

• Иман – сана мен жүректегі тәртіп
• Шарттар – теория емес, күнделікті өмірдің негізі
• Сенім – әрекетке, амалға айналғанда ғана тірі
• Иман – Алламен байланыс емес, болмыспен үйлесім
• Имансыздық – дінсіздік емес, жауапкершіліксіздік